ประโยค ๒ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 133 / 164

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 211 บทว่า มนุสฺสคณนาย คือ โดยการนับปีของพวกมนุษย์ ฯ สองบทว่า ตโต จตุคุณ ความว่า เอา ๔ คูณ ด้วยอำนาจการเอา ๒ คุณวันและปี อย่างนี้ คือ ๑,

เนื้อหาครอบคลุมการนับปีตามอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแสดงความแตกต่างระหว่างอายุของมนุษย์และเทวดาในแต่ละชั้น เช่น อายุของเทวดาชั้นจาตุมมหาราชิกา, ดวงดึงส์, ยามา, ดุสิต, นิมมานรตีน และปรนิมมิตวสวัตตีน โดยกา

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 212 [ว่าด้วยโลกวินาศด้วยไฟเป็นต้น] คำว่า ทุติยฌานภูมิย์ ท่านกล่าวไว้ด้วยอำนาจฌานที่เป็น ฌานจตุกกนัยฯ ประกอบความว่า "ต่อจากนั้นไป รูปเท่

ในบทนี้กล่าวถึงการพินาศของโลกซึ่งเกิดจากไฟ น้ำ และลม โดยอธิบายถึงอำนาจของฌานที่ส่งผลต่อการพินาศในแต่ละชั้นของพรหมโลก คำอธิบายสรุปถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกในแต่ละกลุ่มเวลา โดยแบ่งแยกตามพฤติกรรมและอำนาจที

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 213 เพราะเหตุที่ชั้นปฐมฌานแม้ทั้ง ๓ นั้น จะไม่พินาศแม้ในกัลป์ อันหนึ่งไม่มี ฉะนั้น เหล่าพรหมปาริสัชชาเป็นต้นนั้น จึงไม่เกิด ในกัลป์ทั้ง

เนื้อหาเกี่ยวกับการกำหนดอายุของพรหมปาริสัชชาและแสดงความเข้าใจในอสงไขยกัลป์ที่กล่าวถึงในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และโลกในช่วงเวลาต่าง ๆ พร้อมข้อมูลเกี

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 214 บทว่า เอกเมว คือ (ปฏิสนธิจิตและจุติจิต) เหมือนกัน ทีเดียว โดยภูมิ ชาติ สัมปยุตธรรมและสังขาร ฯ บทว่า เอกชาติย คือ ในภพ ๑ ฯ [อธิบายกร

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์กรรม ๔ ประเภท ได้แก่ ชนกกรรม อุปัตถัมภกกรรม อุปปีฬกกรรม และอุปฆาตกกรรม รวมถึงบทบาทของเจตนากุศลและอกุศล ที่ส่งผลต่อวิบากและสภาวะต่าง ๆ โดยเฉพาะในเรื่องของการเกิด การสนับสนุน และก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 215 แต่งให้เกิดผลเสียเอง ชื่อว่าอุปฆาตกรรมฯ จริงอยู่ ชนกกรรม และอุปฆาตกกรรม (ทั้ง ๒ นี้ ) มีความแปลกกันดังนี้ คือ ชนกกรรม ไม่เข้าไปตัดร

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถกรรม อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างชนกกรรมและอุปฆาตกรรมโดยชี้ให้เห็นลักษณะและอิทธิพลของกรรมแต่ละประเภท ซึ่งชนกกรรมไม่เข้าไปตัดรอนวิบากแห่งกรรมอื่น ในขณะที่อุปฆาตกรรมสามารถเข้ามา

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 216 บรรดาครุกรรมเป็นต้นเหล่านั้น จะเป็นกุศลกรรมหรืออกุศล กรรมก็ตามที บรรดาครุกรรมและไม่ใช่ครุกรรม กรรมมีการฆ่า มารดาเป็นต้น จัดเป็นครุก

เนื้อหาเกี่ยวกับการเรียนรู้และวิเคราะห์กรรมประเภทต่าง ๆ ในอภิธัมมัตถ โดยเฉพาะครุกรรม ซึ่งแบ่งออกเป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรม รวมถึงการให้ผลที่เกิดจากกรรม โดยเฉพาะกรรมที่ทำในช่วงเวลาจวนตาย หรืออาสันนกรรม เ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 217 ฝูงโคที่เขาฝึกแล้วและโคมีกำลัง แม้มีอยู่ในส่วนอื่น พอเมื่อนายโคบาล เปิดประตูคอกที่แออัดด้วยฝูงโค โคตัวที่อยู่ใกล้ประตูคอก โดยที่สุด

เนื้อหาว่าด้วยอธิบายกรรม ๔ ประเภทในอภิธรรม เช่น ทิฏฐธัมมเวทนียะ ซึ่งจัดอยู่ในกรรมที่ให้ผลในภพปัจจุบัน รวมถึงกรรมที่ออกผลในภพหน้าและในอัตภาพต่าง ๆ โดยนำเสนอการให้ผลของกรรมที่แตกต่างกัน ในการให้ผลตามเวล

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 218 "เจตนาดวงแรกนั้น ย่อมไม่ชื่อว่าเป็นตัวกรรม ที่เพ่งความขาดตอนแห่ง สันดานที่เป็นไปแล้ว และที่เพ่งความได้โอกาส เหมือนกรรมทั้ง ๒ (คือ อ

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เจตนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งแยกความแตกต่างระหว่างเจตนาดวงแรกที่ไม่ได้ชื่อว่าเป็นตัวกรรมและเจตนาอุปปัชชเวทนียกรรม ซึ่งให้ผลในภพหน้า การทำความเข้าใจเกี่ยวกับเจตนาและกรรม

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 219 ถูกเจตนานั้นเข้าไปตัดรอน ชื่อว่าอปราปริยเวทนียกรรม (คือกรรมให้ ผลในภพต่อ ๆ ไป)ฯ แต่กรรมทั้ง ๒ เบื้องต้น และแม้กรรมที่ ๓ ที่ล่วงกาลข

ในเนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีมีการพูดถึงความหมายของกรรมและอโหสิกรรมซึ่งเป็นแนวคิดสำคัญในพระพุทธศาสนา กรรมสามารถแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ เช่นกายกรรม วจีกรรม เป็นต้น โดยยกตัวอย่างการกระทำที่ส่งผลต

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 220 เป็นต้นเหล่านั้น ชื่อว่าปาณะ โดยโวหาร ได้แก่สัตว์ โดยปรมัตถ์ ได้แก่ชีวิตินทรีย์ ฯ เจตนาคิดจะฆ่าของคนผู้มีความสำคัญในสัตว์มีชีวิต นั

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีในเรื่องการแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของเจตนาในการกระทำ อาทิ ปาณาติบาต ซึ่งหมายถึงการฆ่าสัตว์, อทินนาทาน ซึ่งหมายถึงการลักขโมย และกาเมสุมิจฉาจาร ซึ่งรวมถึงการประพฤติผ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 221 นั้น ๆ เมื่อท่านจะกล่าวเพียงคำว่า "ถ้าเมื่อเป็นเช่นนั้นไม่ควร กำหนดกรรมและทวาร ฯ ก็กรรมที่เป็นไปในกายทวาร ท่านเรียกว่า กายกรรมฯ และ

เนื้อหาในบทความนี้กล่าวถึงการกำหนดกรรมและทวาร โดยอธิบายถึงความหมายและความสัมพันธ์ระหว่างกายกรรมและวจีกรรม กายกรรมมีส่วนเกี่ยวข้องกับการกระทำทางกาย ในขณะที่วจีกรรมเกี่ยวข้องกับการกระทำผ่านคำพูด ตัวอย่า

ન ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 222 อรรถว่า เป็นเหตุกล่าวเรื่องที่ไม่จริงนั้น โดยความเป็นเรื่องจริงๆ ธรรมชาติที่ชื่อว่าปิสุณา เพราะอรรถว่า บด คือทำความสามัคคีให้ ละเ

บทความนี้กล่าวถึงการพูดและการสื่อสารในบริบทของอภิธรรม โดยเน้นอธิบายถึงคำพูดที่เป็นเหตุให้ความรักและความสามัคคีถูกทำลาย รวมถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากคำพูดที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่น ตัวอย่างที่น

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 223 เรื่องนำนางสีดามาเป็นต้นให้ตั้งขึ้น ชื่อว่าสัมผัปปลาปะ ๆ ก็สัมผัป ปลาปะนั้น เมื่อคนอื่นถือเอาความหมายนั้นเท่านั้น จึงเป็นกรรมบถ ฯ ส

เนื้อหาบทนี้นำเสนอกระบวนการใช้งานอรรถประโยคในอภิธัมมะ โดยเฉพาะการสร้างวจีและกรรมที่เกี่ยวข้องกับสภาพทางจิต เช่น ความโลภ อารมณ์พยาบาท และการเห็นผิด ฯลฯ อภิชฌาเป็นการมุ่งมาดต่อสิ่งของของผู้อื่น ที่อาจทำ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 224 เสียกรรมบถ ย่อมมีด้วยนัตถิกทิฏฐิอเหตุกทิฏฐิและอกิริยาทิฏฐิเท่านั้น ฯ ส่วนความพิสดารแห่งอกุศลกรรมบถ ๑๐ เหล่านี้ ด้วยอำนาจการกำหนด อง

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงกรรมบถและการเกิดขึ้นของอากาศธรรม โดยเฉพาะอธิบายความสำคัญของอกุศลกรรมบถ ๑๐ รวมถึงการเกี่ยวพันกับจิตที่มีทิฏฐิและอารมณ์ต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อการกระทำต่าง ๆ ได้อย่างละเอียด ยังมีการอธิบาย

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 225 ย่อมมีด้วยโทสมูลจิต (คือด้วยจิตมีโทสะเป็นมูล) 1 การริบราชบาตร ของพระราชาทั้งหลาย ผู้ทรงริบทรัพย์ของคนอื่น เพื่อปราบคนชั่ว ตามกำหนดก

บทนี้สอนเกี่ยวกับโทสมูลจิตซึ่งหมายถึงจิตที่มีโทสะเป็นมูล พร้อมกับการริบทรัพย์ของพระราชาเพื่อปราบคนชั่วตามกฎหมาย นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการใช้สอยของจากบุญกิริยาวัตถุและการรักษาศีลที่เกี่ยวข้องกับกรรมและผล

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 226 และในทวารแห่งกรรม ๓ อย่าง บัณฑิตควรถือเอาโดยนัยอันมาแล้ว ในปกรณ์ทั้งหลายมีอรรถกถาเป็นต้น ન [อธิบายความหมายของศัพท์ว่า ทาน เป็นต้น]

บทความนี้อธิบายความหมายของศัพท์ต่างๆ เช่น ทาน, ศีล ซึ่งมีความสำคัญในทางธรรม โดยยกตัวอย่างเกี่ยวกับการทำบุญและการรักษาศีล เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติตนตามหลักธรรมจากคำสอนของพระผู้มีพระภาค.

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 227 ธัมมเทสนา เพราะอรรถว่า เป็นเหตุแสดงธรรมฯ การทำความเห็น ให้ตรง ชื่อว่าทิฏฐิชุกรรม ฯ (อธิบายความหมายของเจตนาที่ชื่อว่าทานเป็นต้น] บรร

เนื้อหาเกี่ยวกับการทำบุญในพระพุทธศาสนา เน้นถึงความสำคัญของเจตนาในการทำทานและการรักษาศีล โดยพูดถึงความเชื่อมโยงระหว่างเจตนากับการบำเพ็ญศีลและการสละวัตถุที่มีไว้ เพื่อช่วยเหลือผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นทาน ศี

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 228 วิธีแห่งการลุกรับและนำอาสนะมาให้ ชื่อว่าอปจายนะ (ความประพฤติ อ่อนน้อม)ฯ เจตนาที่ช่วยทำกิจนั้น ๆ ด้วยอัธยาศัยตามที่กล่าวแล้ว แก่ผู้เ

การทำบุญและการฟังธรรมในพระพุทธศาสนานั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการมีเจตนาที่ดีในการช่วยเหลือผู้อื่น เช่น การประพฤติอ่อนน้อม (อปจายนะ) การช่วยขวนขวาย (เวยยาวัจฉะ) และการให้ส่วนบุญ (ปัตติท

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 229 (การทำความเห็นให้ตรง) ฯ [ปุจฉาวิสัชชนาทิฏฐชุกรรมเป็นต้น] ถ้ามีคำท้วงว่า "เมื่อเป็นเช่นนั้น จิตตุปบาทที่เป็นญาณวิปยุต (ปราศจากญาณ) ก

บทความนี้วิเคราะห์ความสำคัญของจิตและบุญกิริยาวัตถุในอภิธัมมะ โดยเฉพาะการทำความเห็นให้ตรง และความเชื่อมโยงระหว่างการให้และการส่งเสริมบุญ การศึกษาเชิงลึกเกี่ยวกับทานและการอนุโมทนาแสดงถึงการส่งเสริมความด

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 230 (ในฎีกาแห่งสังคีติสูตรและทสุตตรสูตร) ว่า "ก็การแสดง การฟัง และความเห็นตรง ย่อมถึงความสงเคราะห์เข้าในภาวนานัย เพราะเป็น การเสพกุศลธร

ในบทความนี้กล่าวถึงบทบาทของการแสดงและการฟังในอภิธรรมว่าเป็นการส่งเสริมการปฏิบัติธรรม โดยการแสดงและการฟังสามารถนำไปสู่การพัฒนาในภาวนาและการสะสมบุญกิริยาวัตถุได้ เช่น การให้ธรรมทานที่มีอานิสงส์มาก ตามที